زنت (Zent)
زنت (Zent) یکی از ساده ترین سیستم های سرمایشی گرمایشی در صنعت HVAC به حساب می آید. دستگاهی کاملاً ایرانی که مکانیزم سرمایش آن مشابه کولر آبی (فرایند سرمایش تبخیری) و مکانیزم گرمایش آن مشابه هواساز (استفاده از کویل آبگرم) می باشد. به این ترتیب، زنت از جمله دستگاه های چهار فصلی HVAC به شمار رفته که در سه مدل ایستاده، افقی و سقفی طراحی و تولید می شود.
نام دستگاه سرمایشی گرمایشی زنت از سه کلمه ” زمستانه “، ” نیمه ” و ” تابستانه ” برداشته شده است و در واقع اشاره به همان چهار فصلی بودن این سیستم است.
هوای محیط خارج، بوسیله فن دمنده در داخل محفظه زنت جریان یافته و تؤامان پمپ سیرکولاسیون تعبیه شده، آب موجود در تشتک را به سمت کلکتور نازل های پاشش آب، پمپ می کند. سپس آب بر روی پدهای سلولوزی جاری شده و به صورت لایه های نازک در سطوح آن، کاملاً پخش می شود تا سطح تماس بزرگی میان آب و جریان هوای عبوری ایجاد گردد. این چنین، مقداری از آب پاشیده شده به علت جذب گرمای هوا، بخار شده و هوا ضمن دریافت رطوبت بخار (حاصل از تبخیر آب)، تا نزدیکی دمای مرطوب خنک می شود.
فرایند سرمایش تبخیری در زنت
در واقع تنها تفاوت زنت با ایرواشر این است که در زنت، درست به مانند کولر آبی از پدهایی سلولزی (پوشال) برای افزایش سطح تماس میان آب و هوا استفاده می شود. به همین علت، در ظرفیتی یکسان، تعداد نازل های آب پاش بکار رفته در زنت، به مراتب کمتر از ایرواشر بوده و پمپ کوچکتری به منظور سیرکولاسیون آب تعبیه می گردد.
همان طور که پیش از این نیز گفته شد، زنت قابلیت تأمین هوای گرم مورد نیاز در فصل سرما را خواهد داشت. بطوریکه می توان با استفاده از یک کویل گرمایشی که با جریان آب یا بخار آب گرم تغذیه می شود، به مانند فرایند گرمایش در هواساز، دمای جریان هوای عبوری را افزایش داد. ضمن آنکه معمولاً در زنت، یک لایه بستر فیلتر فلزی، به منظور فیلتراسیون جریان هوا استفاده می شود. هرچند که امکان بکارگیری سایر فیلترها نیز وجود دارد.
بعلاوه، زنت می تواند مجهز به سیستم رطوبت زنی نیز باشد. خصوصاً در هوای خشک فصل زمستان، برای ایجاد هوایی مطبوع جهت تنفس و مناسب برای پوست بدن افراد، کنترل میزان رطوبت به سادگی در زنت امکان پذیر می باشد. چنانکه کافی است همچون مکانیزم ایرواشر، آب موجود در تشتک، به صورت اتمیزه در مسیر جریان هوا پاشیده شود.
مزایا و معایب زنت
در ارزیابی ویژگی های زنت، می توان مزایا، معایب و کاربرد آن را به ترتیب زیر بررسی نمود:
مزایا:
- قیمت بسیار کمتر در مقایسه با سیستم های مشابهی از جمله روفتاپ پکیج و یا ترکیب چیلر و هواساز
- وزن پایین و در نتیجه نیاز به زیرسازی سبک تر برای جایگذاری دستگاه
- ابعاد کوچکتر نسبت به ایرواشر
- تأمین هوای تازه و امکان ایجاد فشار مثبت
معایب:
- سرمایش ضعیف تردر مقایسه با سیستم های مشابهی مثل روفتاپ پکیج و یا ترکیب چیلر و هواساز
- عدم امکان استفاده در شرایط اقلیمی مرطوب
- عدم امکان استفاده برای اماکنی مثل سالن های ورزشی که بواسطه فعالیت پر تحرک افراد حاضر در آن و آزاد شدن گرمای نهان بالا، هوای مرطوب خروجی از زنت نمی تواند مناسب باشد و یا در اماکنی عمومی مثل تالارها که به علت وجود جمعیت زیاد نیز گرمای نهان بالایی دفع می شود.
- عدم امکان کنترل دمای هوای خروجی (در فصل گرما) بر خلاف دستگاه های هواساز یا هوارسان
